Seizoensgebonden ongemakken: hoe uw immuniteit ondersteunen?

Seizoensgebonden ongemakken en hun impact 

Bij seizoensveranderingen in het algemeen, en zeker bij de komst van de lente, kan het immuunsysteem onder druk komen te staan. De ongemakken die hiermee gepaard gaan kunnen dan een impact hebben op de dagelijkse levenskwaliteit.
Deze symptomen treffen steeds meer mensen van elke leeftijd en steken ook op steeds jongere leeftijd de kop op^2,3,4.

Klimaatverandering, verstedelijking, erfelijkheid, betere hygiëne en heel wat andere factoren die gekoppeld zijn aan de evolutie en onze moderne levensstijl kunnen een oorzaak zijn^2,5,6,7.
Seizoensgebonden ongemakken worden vaak geminimaliseerd, maar ernstige vormen kunnen grote gevolgen hebben op sociaal, psychologisch, maatschappelijk, professioneel en schoolvlak. Ze kunnen namelijk onder meer leiden tot slaapproblemen: 40% van de getroffen personen⁸ slaapt minder goed (moeilijk inslapen, rusteloosheid, snurken, verminderde REM-slaap^9,10,11,12) en is daardoor meer moe overdag.

Bovendien kunnen seizoensgebonden ongemakken leiden tot een verminderde concentratie en dus een impact hebben op het beroeps- en schoolleven (slechtere leerprestaties en algemene vertraging van de verwerkingssnelheid bijvoorbeeld¹³), maar ook moeite om een lichamelijke activiteit vol te houden door ongemakken ter hoogte van de luchtwegen.

Seizoensgebonden ongemakken: de reacties van het immuunsysteem 

Met de komst van de lente kan het immuunsysteem overweldigd raken en overreageren. Dit vertaalt zich in verschillende soorten ongemakken ter hoogte van de neus, de ogen, de huid, de keel, de bronchiën…
Seizoensgebonden ongemakken kunnen zich uiten in problemen met de ogen (tranen, rode ogen), de luchtwegen (verstopte neus of loopneus, niezen, ademhalingsmoeilijkheden) of jeuk, bijvoorbeeld aan de neus, het gehemelte, de keel of de ogen.

Hoe deze ongemakken te verklaren?

Omgevingsfactoren kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van seizoensgebonden ongemakken.

Klimaatverandering²

De klimaatverandering heeft een impact op de seizoenen en is onder meer verantwoordelijk voor:

• Een langere bestuivingsperiode;
• Een toename van de productie van pollen (met als gevolg meer pollen in de lucht) en van hun impact op het immuunsysteem;
• Ongemakken door "nieuwe planten".

Verstedelijking

• Om de verstedelijking te compenseren, leggen steden parken aan met nieuwe planten die nieuwe pollen met zich meebrengen.
• Vervuiling van de atmosfeer: de ozonlaag, fijne deeltjes, dieseldeeltjes… allemaal problemen die zorgen voor meer seizoensgebonden ongemakken.^12,14,15,16
• Betere hygiëne^12,17,18: hoewel hygiëne belangrijk is, kan overmatige hygiëne in bepaalde gevallen de gezondheid schaden.

Individuele factoren

De werking van het immuunsysteem bij mensen kan afhankelijk zijn van een genetische aanleg. De kans voor kinderen om seizoensgebonden ongemakken te ontwikkelen, is, afhankelijk van hun genetische aanleg, 12% voor kinderen zonder familiegeschiedenis, 30 tot 50% voor kinderen waarvan één ouder is getroffen, en 60 tot 80% voor kinderen waarvan beide ouders zijn getroffen¹⁹.
Bovendien kunnen microbiota ook een invloed hebben op het risico om seizoensgebonden ongemakken te ontwikkelen. De samenstelling en evolutie van microbiota worden op hun beurt beïnvloed door voeding, tabak, manier van bevallen, familiale omgeving, aanwezigheid van huisdieren…^{20 ,21}

Hoe seizoensgebonden ongemakken te verlichten?

Voor het dagelijkse leven zijn er bepaalde tips die kunnen helpen om zich te beschermen tegen seizoensgebonden ongemakken bij de komst van de lente. Een evenwichtige en gevarieerde voeding helpt bijvoorbeeld om het micronutritionele evenwicht te behouden, de garantie van een goede algemene gezondheid. Vooral zink is een belangrijk micronutriënt omdat het bijdraagt tot de normale werking van het immuunsysteem.

Tips inzake hygiëne en voeding

• Douchen's avonds om de pollen weg te nemen die zich overdag op de verschillende haren hebben vastgezet. Voor het haar volstaat spoelen met helder water of borstelen. De neus en ogen kunnen worden gereinigd met fysiologisch serum.
• De woning 15 minuten verluchten voor 8 uur of na 20 uur om vervuiling tegen te gaan en de periode van de dag te mijden waarop pollen het meest aanwezig zijn in de lucht.
• Irriterende producten (tabak, onderhoudsproducten, huisparfums…) vermijden.
• De was niet buiten drogen in hartje lente.
• Niet buiten komen, tuinieren of de woning verluchten tijdens pollenpieken.
• De lokale pollenniveaus opvolgen.
• Gevarieerd en evenwichtig blijven eten.

Zink

Zink is betrokken bij zo’n 300 enzymatische reacties, bij de aanmaak van eiwitten en nucleïnezuren (DNA en RNA), bij DNA-herstel en de regulatie van de genexpressie. Zink is ook betrokken bij het stabiliseren van de structuur van bepaalde hormonen, zoals thymuline (dat de deling van bepaalde immuuncellen activeert²²), bij het metabolisme van meervoudig onverzadigde vetzuren²³ en bij de stabiliteit van celmembranen^23,24. Tot slot speelt zink een rol bij chemische reacties die oxidatieve stress helpen te bestrijden²⁵. Vlees, orgaanvlees, kaas, peulvruchten, vis en week- en schaaldieren bevatten het meeste zink.